De Fransen hebben voor alles een Frans woord. Ik hoor je al denken, nogal wiedes, ze spreken Frans. Maar dat bedoel ik niet. Ze hebben Franse woorden voor zaken waar wij Nederlanders en Belgen het Engelse woord voor gebruiken. Wij hebben het over een computer bijvoorbeeld, hier is het een ordinateur, een laptop is een portable, een gsm ook, een printer is een imprimante, een harddisk is een disque dur, memorychips zijn broches de mémoire en megabytes worden Gigaoctets, om er maar een paar te noemen.
Maar soms hebben ze er geen Frans woord voor kunnen vinden blijkbaar. Zo kwam onze buurvrouw op een keertje in paniek langs, er was wat aan de hand met haar oetloek, juist, ze had het over outlook. Als je oetloek in een Franse zin hoort dan is een mailprogramma niet meteen het eerste wat in je opkomt, temeer omdat ze eigenlijk nooit Engelse woorden gebruiken. Zo ook met ievanoëe, deze kostte wat meer moeite, buurman had het over Ivanhoe.
Maar af en toe maken ze het nog ingewikkelder. Wat dacht je van de karsjière? We hebben er een paar dagen ons hoofd op lopen breken. Het ging om de hogedrukspuit, de Kärcher, geen woord voor, dan maken ze de merknaam gewoon tot een zelfstandig naamwoord. Hetzelfde geldt voor Scotch, oftewel plakband. Er zijn ongetwijfeld nog veel meer voorbeelden.
Nu ik dit zo opschrijf bedenk ik me ineens dat Belgen toch ook wel een paar van die merknamen verheven hebben tot zelfstandig naamwoord. Een Belg doet zijne kleinen een Pamper aan, ook al is het eigenlijk een Huggies, gebruikt coltoe (Colle-tout) om dingen aan elkaar te lijmen en kavasuul (Ça-va-seul) om de kachel te boenen.
Ik probeer nu uit alle macht de gekkigheden van de Nederlandse taal te verzinnen. Ik herinner me nog wel dat ik er dertig jaar geleden regelmatig om heb staan grinniken, maar ze komen niet meer spontaan in mij op. Ik gebruik die maffe woorden nu wellicht gewoon zelf zonder er erg in te hebben. Ik zal het eens aan een echte Belg moeten vragen.
2 opmerkingen:
'k Weet niet hoe dit in andere landen is, maar we nemen in Nederland nog steeds een aspirientje tegen de hoofdpijn, ook als het niet door Bayer wordt gefabriceerd; zelfs paracetamolletjes worden voor aspirientjes uitgemaakt.
Een glaasje SPA kan ook van Chaudfontaine, Perrier, Bar-le-Duc of weet-ik-waarvandaan komen.
Waxinelichtjes mogen alleen door Verkade op de markt worden gebracht, maar elk kaarsje dat er op lijkt heeft in de volksmond diezelfde naam.
Variant op jouw 'Pamper' voorbeeld is het - in elk geval in Nederland gebruikelijke - 'pamperen' als we mensen (figuurlijk) in de watten proberen te leggen.
Bekende merknamen in Nederland zijn tenslotte ook de Luxaflex, de Barbiepop, de Teflonlaag en last but not least natuurlijk het 'googlen' dat weliswaar vrijwel altijd, maar zeker niet noodzakelijk, met Google wordt uitgevoerd.
Alhoewel ... AltaVista, Ask, Bing, Yahoo, Lycos, Ilse, Dogpile ... wie gebruikt ze nog?
Hoe heet 'zoeken op het web' trouwens in het Frans?
Bij 'Scotch' gaat mijn eerste gedachte toch uit naar dat geestrijke vocht uit Schotland Marleen!
Een reactie posten